Насан багын найз чамдаа хэлж амжаагүй миний үг
Сайн байна уу, Гоолингоо минь?
Надад болон найз охинд минь тохиолдсон нэгэн явдлыг хэдэн жилийн өмнөөс л танай хуудсанд бичиж сэтгэлээ онгойлгоё гэж бодсоор өнөөдрийг хүрлээ.
Би нэг хөөрхөн, даруухан, сайн найз охинтой байлаа. Бид хар багын, 10 жилийн сургуулийн сурагч байхын л найзууд. Бид хоёрын зан ааш их өөр. Манай найз бол даруухан, аливаа зүйлийг бодож байж хэлдэг, нилээн ул суурьтай. Харин би бол амандаа орсон зүйлийг бодох юмгүй хэлчихдэг, түргэн ааштай нэгэн. Бид хоёр автобусныхаа мөнгөөр чихэр авч идчээд, 10 хэдэн буудал газрыг ам хамхилгүй ирээдүйнхээ тухай мөрөөдөж, энэ тэр банди хөөрхөн гэж ярьсаар торох юмгүй харьдаг байж билээ. Бидний нөхөрлөлд хэн ч саад болохгүй гэж боддог байсан сан. Гэтэл тэр минь өөрөөсөө нилээн ах, эхнэрээсээ салсан багш залуутай уулзах болсноор бидний нөхөрлөл ганхах юм гэж би хэзээ ч бодож байсангүй. Бусад охидын хувьд найз охин нь найз залуутай болвол тэрнийх нь найзууд гээд зөндөө сайхан залуучууд гарч ирж, хоорондоо танилцдаг. Гэтэл миний найзын найз залуу тийм хүн байгаагүй юм. Харахад их сайхан зантай, яриа хөөрөөтэй ах. Анхнаасаа л надад таалагдаагүй. Яг юу нь таалагдаагүй гэдгийг мэдэхгүй ч танилцах тэр үед эвгүй мэдрэмж төрж байж билээ. Хүний зургаа дахь мэдрэхүй эзэндээ худал хэлдэггүй. Харин хүмүүс итгэхийг хүсдэггүй юм уу, эсвэл анзаардаггүй байх. Бид хоёр тэр жил их сургуулиа төгсөж, ажилд орон хуучных шигээ байнга уулзаад байж чадахгүй завгүй хүмүүс болсон ч, нэг уулзвал хэн хэнээсээ өрсөн хамаг юмаа амжиж ярих гэж яардаг байснаа эргэн дурсахад дэндүү сайхан санагддаг. Насан багын нөхөрлөл гэдэг хожим эргээд дурсахад гэгээлэг хэвээрээ л байдаг хойно.
Тэр нэгэн өдөр танихгүй дугаараас залгахаар нь юм бодолгүй л авсан. Гэтэл найз охины минь найз залуу нь мэнд мэдэж байна. Элдэв юм яриагүй ч тэр яриа надад нэг л таалагдаагүй юм. Найз охинтойгоо уулзах үед нөгөөх залуу нь хамт ирнэ, эсвэл мэнд мэдэх гэсэн юм гээд залгана. Нэг удаа манай гэрийн гадаа ирээд гараад ирээч, бид хоёр муудалцчихлаа гээд залгадаг юм байна. Гараад очтол чи надад таалагддаг, би чамтай түрүүлж учрахгүй яав аа гээд баахан юм ярьсан. Одоо эргээд бодохоор түүний ярьсан юмыг бүү хэл, царайг нь ч санахыг хүсдэггүй. Ийм муу хүн яаж багш хийгээд, олон түмний хүүхдүүдэд хичээл зааж байсан юм бол?, хэчнээн олон охидын амьдарлаар ингэж худал үнэн ярьж тоглоо бол? гэхээс уур минь хүрдэг. Нөгөө олон үгтэй, үг тогтоодоггүй надад найз охиндоо хэлэх зориг хүрээгүй юм. Энэ явдлыг тэр чигт нь л нуусан. Үүнээс хойш аль болох тэр хүнтэй уулзахгүй, холбогдохгүй, тааралдахгүй байхсан гэж боддог болж билээ. Хүнээс айдаггүй би тэр залуугаас үхтлээ айж, залгахаар нь хамаг биений хүйтэн хөлс асгарч, гар хуруу чичрэн, хэсэгтээ зүрхээр хатгуулдаг байсан. Найз охиндоо бол гэр бүлээсээ нэг удаа салж, нялх хүүхдээ юу ч бодолгүй орхисон хүн чамд хань болохгүй, эртхэн сал гэж хэлж, өч төчнөөн гуйсан ч тэр минь миний үгийг сонсохыг ч хүсээгүй. Бид бие биеэсээ холдсоор уулзах нь ч цөөрсөн. Нэг удаа ялихгүй юмнаас болж муудалцаад хэдэн жил холбоо тасарч билээ. Тэр хугацаанд түүний минь сонгосон зам бартаа саад багатай, тэр суусан хүн нь бага зовоогоосой л гэж хүсдэг байсан.
Хүнд багын найз гэдэг хамгаас үнэ цэнэтэй, гэгээхэн байдаг юм билээ. Түүнгүйгээр өнгөрсөн жилүүдэд би хэзээ ч найзыгаа мартаж байгаагүй. Юм бүхэнд хоёулаа хамт явсаар байгаад сурчихсан хүн гэнэт ганцаараа болчихоор их хэцүү. Гэсэн ч найзын минь сэтгэл надаас болж шархтай бүү үлдээсэй гэсэндээ амаа хамхиад, тэдний амьдралаас холдон одсон. Хэчнээн жил өнгөрсөн ч тэр хүний орон зай сэтгэлд минь эзгүйрч, найз нөхрөө үгүйлэх нь өдөр хоног өнгөрөх бүрт нэмэгдсээр тэсэлгүй би залгаж уулзъя гэсэн. Бид хэн хэндээ хэлээгүй ч үгүйлж санасан нь мэдрэгдэж байсан. Хэд хэдэн удаа уулзаж хүүхэд ахуй насныхаа явдаг байсан тэр л замаараа өнгөрсөн 3 жилийг нөхөх юм шиг л бүрий болтол ярилцаж алхахад сэтгэл дүүрээд, зүрх минь цадсан. Тэр минь нөгөө залуутайгаа сууж, хөөрхөн охитой болсон гэнэ. Амьдрал нь тийм ч сайхан байхгүй байгаа нь харцнаас нь мэдэгдэж байсан ч би асууж зүрхлээгүй юм. Бид хоёр ажлынхаа цаг заваар хаяа уулздаг боллоо.
Гэтэл ахиад л нөгөө тэнэг нөхөр нь над руу залгаж мэнд мэдэх гээд гэх нь тэр. Энэ удаа байдал өмнөхөөсөө ч дордлоо. Найз минь нөхрийнхөө утсыг шалгатал над руу дуудлага хийснийг нь мэдээд бөөн хэрүүл, над руу залгаад юу ярьсныг асуутал яриа хоорондоо зөрж, тэр шөнөдөө хүүхдээ аван гэр лүү гээ явсан. Бүтэн сайхан байсан гэр бүлд би орж ирээд бусниулчихаж байгаа юм шиг санагдаад найз охиндоо үнэн мөнийг учирлан ярьтал “Чи сайхан болоод чамруу ярьсан юм биш. Энэ хүн угийн л ийм хүн.” гэх нь тэр. Энэ үг “Манай нөхөр чамайг тоохгүй, чи юун их юм санадаг юм?” гэж нөхрийгөө надтай хардаж хэлснээс өөрцгүй тийм муухай сонсогдсон. Би найздаа худлаа ярьж, хүний эр нөхрийг илүү харж, гэр бүлийг нь бусниулъя гэж хэзээ ч бодож байгаагүй. Тайван бус гэр бүлд амьдарсан ямар ч эмэгтэйн зан ааш өөрчлөгддөг байх гэж бодсон ч миний бодож байгаа царай, тэр хүний хэлж байгаа үг хоорондоо даан ч их ялгаатай.
Гэсэн ч би найздаа хамаг гомдлоо тайлж ярихыг хүссэн ч миний ам урьдынх шигээ бас л ангайсангүй. Тэд гэртээ хүүхэн шуухнаас болж мууддаг бололтой юм билээ. Ийм байтал би нэмэрлэж олон жилийн өмнөх өнгөрсөн улирсныг яриад яах ч юм билээ. Би хэлсэн ч хэлээгүй ч амьдрал тэр хүнийг харуулах биз. Харин би найз охиндоо, нөхөр чинь засрахгүй завхай залуу, намайг хүртэл эргүүлсэн гэж хэлж зүрхлээгүй. Бас бид хоёр хэчнээн их хичээсэн ч хуучных шигээ тийм сайхан нөхөрлөхгүй юм гэдгээ ойлгосон. Чи минь аз жаргалтай, хүссэнээрээ амьдраарай. Охиноо сайн хүн болгож, эрүүл саруул өсгөөрэй. Намайг сайн муу алинаар нь дурсах нь хамаагүй ээ, он жил улиран өнгөрсөн ч чамайгаа би хайралсаар байх болно.
2016 он гарахад бид 30-н нас хүрч, бусдын нүдэнд бие сэтгэл тэгширсэн юунд ч гайхаад байдаггүй, сайн муу юмыг өнгөрөөж чаддаг тийм бүсгүйчүүд харагдах боловч үнэн хэрэгтээ бидний дотор 10 жилийн тууз зүүсэн дүрсгүй жаахан охин нуугдаж, амьдралынхаа хаа нэгтээ хийсэн алдаандаа гэмшиж, найз нөхдөө үгүйлэн санаж, хожим хойчийг гэгэлзэн мөрөөдсөөр байдаг юм. Хүн хөгшрөх боловч бидний бие биенээ гэсэн тэр хайр, бидний зүрх сэтгэл хэзээ ч хөршрөхгүй цэл залуугаараа байдаг нь дэндүү сайхан.
Охид минь, үе тэнгийн хөөрхөн бүсгүйчүүд минь элдэв муухай үгээр найз нөхрөө битгий гомдоогоорой. Гэр бүл нөхөр сүүдэртэй нь болгоомжтой харьцаж байгаарай. Эр хүн бүр чиний бодсон шиг сайхан сэтгэлтэй байдаггүй юм шүү.
Өнгөрсөн жилүүдэд сэтгэлд минь дүүжлэгдээд салахгүй дагаж байсан тэр хүнд зүйлийг хуучин он чамд хэлж, ирэх 2016 оноо сэтгэл дүүрэн угтъя. Инээмсэглээрэй.
Редакцийн зурвас:
Өөрийн амьдрал дахь шийдэж чадахгүй байгаа асуултандаа тохирсон хариулт эрж, бидэнд захидал бичин илгээдгийг чинь мэднэ ээ. Гэхдээ чиний хэнээс ч асуулгүйгээр шийдсэн шийдэл ч зөвлөмж зөвлөгөө болж, дотроос чинь гэрэлтэх аз жаргал онлайн найзуудад чинь эрч хүч болж бас нөхрийн чинь жижигхэн хэрнээ хайрыг чинь татдаг зан чанар сайтыг маань нууцхан уншдаг залууст үлгэрлэл болж чадна гэж бодож байсан уу? Найз бүсгүйчүүдийнхээ таарамжгүй байдлыг хэрхэн эвдэж нэгтгэсэн, мөрөөдлийнхөө төлөө өөрийн гараар бүтээсэн боломж чинь, хайрттайгаа хэрхэн гэр бүлээ төлөвлөж байгаа чинь ч гэсэн олон хүнд мэдлэг, урам зориг бэлэглэж чадна. Тийм болохоор өөрийнхөө туршлага, амжилт, амьдралыг бага гэж гололгүйгээр сайн сайхан түүхээ бидэнтэй хуваалцаарай. Илгээх хаяг Goolingoo@gmail.com шүү. Гоолингоо нь чиний урам зоригийг түгээх гүүр нь болж өгье. Чиний Гоолингоо ХОХО.
Сэтгэгдэл (13) | Хэвлэх | Үзсэн тоо: 14314 | | | |
Өмнөх мэдээлэл “Vlogger” –уудын зөвлөсөн энэ шинэ жилийн нүүр будалтууд |
Дараах мэдээлэл Надтай гэрлэх гэж ирлээ гэсэн утгатай юм хэлсэн |
www.Acyy.me - Өөрийгөө олж, бусдыг тань
Энэ бол 365 хоногийн өдөр тус бүрт төрсөн алдартнууд гэх мэт 20,000 хүний амьдралын хэв маяг, үзэл бодол, чиг хандлагыг 40 жил судалж гаргасан цогц мэдээлэл болон суурь Астралоги дээр үндэслэсэн судалгааны материал юм. Үүнийг уншсан хүмүүсийн 90% нь өөртэй нь таарч байсан тухай хариу илгээсэн байна. Та зөвхөн өөрийнхөө талаар мэдээд зогсохгүй, гэр бүл, хайртай хүнээ илүү таньж мэдэх хүүхдийнхээ төрөлх онцлогийг мэдэх маш үнэтэй мэдээлэл олж авах болно.
Бусад
- Чамайг дурсамжаар чинь аялуулж чадах тэр зүйлсийг битгий хаяж гээгээрэй
- Өөрийн яаж жаргалд умбаж явсанаа бодоод одоо хүртэл ичих бас улам мэрийх сэтгэл төрдөг
- Би мөрөөдөл биелдэг гэдэгт итгэсэн ч зүгээр л хараад суудаг биш харин амьдралдаа хэрэгжүүлж, эхнээс нь биелүүлж явдаг хүн
- Бид үнэхээр цор ганц гэдгээ яг өөрийнхөө би-дээр тусгаж боддоггүй юм байна
- Ухаарлаар бас хайраар дүүрсэн миний нэг өдөр
Та саналаа өгсөнөөр Facebook дээрээ өөрийн ордны зурхайгаа хүлээн авч байх болно.
Сэтгэгдэл бичих
Сэтгэгдэл
asuugaad bh yu bdiin. salahgui yugaa hiigeed bgaan. zugeer eruul saruul , amid mend deeree salj uz.
Уянгаад: Сайнуу? Чамд гэж хэлэхэд бүх зүйл ээдрээтэй болчихоогүй байгаа дээр наад хүнээсээ сал гэж хэлмээр байна. Чи наад хүнтэйгээ суувал насан туршдаа ингээд л зодуулаад амьдрах бишүү. Дөнгөж үерхэж байж ийм үйлдэл гаргаж байна гээд бодохоор яагаад ч сайн хүн биш. Харин ч эрт ийм байдлыг нь мэдсэндээ байрлах хэрэгтэй. Энэ хүн бол чиний амьдрал зүгээр л ухаарал болох гэж ирсэн хүн гэж бодоод л сал. Ийм хүнтэй ахиад холбоо тогтоох хэрэггүй, ийм зан авиртайг мэдсэн л бол хангалттай, бас чи энэнээс хэд дахин илүү сайн хүнтэй учирч сайхан амьдрах хүн гэдгийг ойлгуулах гэж л чамтай энэ хүнийг түр хугауаанд учруулжээ гэж бодоод салаарай.
Sainuu Goolingoo ene odrin mendig hurgie namaig uyanga gedeg odoo 23nastai bi sayxanaas naiz zaluutai bolson yma uyrxeed uulzaad 5sar boljin exendee bvx zvil saixan goy bsan bi ter xvntei xamtdaa amidral zoxino gej boddog bsan ygaad ch my xaij bsan tim xvn ymshg sanagdaj mederegdex shg blson yhawde 5sarin hugatsaand uyrxex uydee xaaya xamt uugad naizuud taniltsnaas uux zuil gardag bsan xarin svvlin xeden sarin xugatsaand ter uux bolgondoo nadad sogtuu agsam tawij nadad gar xvrch nmaig zoddog blson nmaig xii xooson baaxan xardaj nzuudinxaa xajuud nmaig doosh xij zoddog bolloo svvldee uugad sogtuu uyd ni aigaad ym xellee bolison ym l bol algadaj awna xamraas tsus gartal mni algadaj tolgoiruu tsoxij awsn bi ch exendee xelj xerelddeg blson svvlde aigaad ym xellee bolison bas l nadad gar xvrex baix gej aigaad ervvl bolxooroo sogtuudaa nmaig zodsonoo sanaxgvi yuch boloogui ymshg bdag bi odoo yg yaxuu
Sainuu Goolingoo ene odrin mendig hurgie namaig uyanga gedeg odoo 23nastai bi sayxanaas naiz zaluutai bolson yma uyrxeed uulzaad 9sar boljin exendee bvx zvil saixan goy bsan bi ter xvntei xamtdaa amidral zoxino gej boddog bsan ygaad ch my xaij bsan tim xvn ymshg sanagdaj mederegdex shg blson yhawde 5sarin hugatsaand uyrxex uydee xaaya xamt uugad naizuud taniltsnaas uux zuil gardag bsan xarin svvlin xeden sarin xugatsaand ter uux bolgondoo nadad sogtuu agsam tawij nadad gar xvrch nmaig zoddog blson nmaig xii xooson baaxan xardaj nzuudinxaa xajuud nmaig doosh xij zoddog bolloo svvldee uugad sogtuu uyd ni aigaad ym xellee bolison ym l bol algadaj awna xamraas tsus gartal mni algadaj tolgoiruu tsoxij awsn bi ch exendee xelj xerelddeg blson svvlde aigaad ym xellee bolison bas l nadad gar xvrex baix gej aigaad ervvl bolxooroo sogtuudaa nmaig zodsonoo sanaxgvi yuch boloogui ymshg bdag bi odoo yg yaxuu
"Чи сайхан болоод чам руу ярьсан юм биш. Энэ хүн угийн л ийм хүн" гэдэг чинь чамайг муутгасан үг бишээ. Тэр нөхөр угийн тийм сээтэгнүүр хүн хүн рүү хандарсан дальчигнуур хуурамч нөхөр гэдгийг л хэлсэн байна. Найзыгаа ойлгож, уучилж цаашид ч найз хэвээрээ хамтдаа байгаарай.
Угаасаа эхнэрийн хувьд ч олон нийтийн хувьд ч эмэгтэй хүн буруутгагдаад л өнгөрдөг юм даа. Би яг ийм бдалд орж бгаагүй учир нь найзуудынхаа нөхөр найз залуучуудыг зөвхөн friendzone гэдгийг нь анхнаас нь ойлгуулаад өгчихдөг. Жишээ нь над руу залгалаа гэхэд өө сайн байна уу? За яасан ямар нэг хэрэг болоо юу гэх зэргээр зүгээр хуучилж сонин сайхныг нь сонирхох хэрэггүй шууд л ямар хэрэг гараав яах гэж залгасийн гээд эхэлнэ. Зүгээр л гэвэл аан за за би завгүй бна дараа болъё баяртай. Хэд хэдэн удаа залгахад нь ингээд хэлчихнэ, ганцаараа болон найзтайгаа хамт нөхөртэй нь уулзахдаа хөндий харьцана. Ийм маягаар өөрийгөө ойлгуулахгүй бол хэт ойрхон хамаагүй харьцчихаар зарим залуучууд буруугаар ойлгодогийм шиг бгаан. Миний эвгүй бдалд орж бсан тохиолдол бол би хуучин найз залуугийнхаа найзуудтай их дотно бдаг блаа л даа. Найзууд шиг ярьж хөөрөөл, найз залуу маань хөдөө явсан үед найз нь хамт хоол идье нтр гэхээр нь тэр хүнийг миний ч бас найз гэж бодоод хамт хоол идээд юм хум ярьж суудаг блаа. Тэгсэн хуучин найз залуугаасаа салсны дараа нөгөө найз нь намайг сонирхдог хайртай нтр гээд эхэлсэн. Би тэгж найз нөхдийн хооронд явах нь тэнэг хэрэг гэж боддог болохоороо уучлаарай би чамайг зөвхөн найз л гэж хардаг чи миний хувьд эр хүн биш. Тиймээс дахиж битгий ийм зүйл ярь, шаардлагагүй бол над руу ярьж, мсж бичих хэрэггүй. Би чиний найзтай чинь үерхэж, чиний хажууд үнсэлдэж, тэврэлдэж, унтаж бсан эмэгтэй. Одоо чамтай тэр хүний хажууд энэ бүхнийг хийх хэрэг үү битгий сонин зүйл яриад бай гээд ер нь бол холбоогоо тасалсан. Тэхээр аль болох зөвхөн найз гэж хандаж тэрийгээ ил тодоор ойлгуулж бхгүй л бол болдоггүй юм билээ
Надад ч гэсэн иймэрхүү зүйл тохиолдоод найз охиндоо зайл гэж хэлүүлчихээд сууж байна. Гол нь би тусдаа уулзаж байгаагүй, утсаар ч ярьж байгаагүй. Тэр тэнэг нөхөр нь л над руу залгаж, мессеж бичдэг. Ялгаатай нь гэвэл анх бичээд эхлэхэд нь л би шууд хэлсэн боловч хүний нөхөр эргүүлсэн хэрэгт унасан даа. Ер нь ихэнх эмэгтэйчүүд хүүхэн эргүүлсэн нөхрөө биш, зүв зүгээр сууж байсан эмэгтэйчүүдийг л буруутгах юм. Яагаад доодохоо захирч чаддаггүй завхай нөхрөө буруутгаж чаддагүй, тэрэндээ дээрэлхүүлээд амьдардагийг ойлгошгүй. Тэр доор байгаа хоёр хүүхэн адилхан эмэгтэй хүмүүс байж чи гэр бүл үймүүлсэн гээд яагаад энэ захидлын эзэн рүү дайраад байгаа юм. Та хоёрынхоор бол эхнэрээ араар тавихаар шар сэмжилж яваа залуугаас илүү сайхан төрсөн энэ бүсгүй буруутай байна уу??????
Bur 5 nastaigaasaa naizalsan shn naiz bii. Azaar bidnii dund yamar ch asuudal bhgui, hol amidardag ch biye biyenteigee holboo barij bdag. Eregtei hun muuhai shuu. Neg holiin hamaatnii hurgen ah nadruu zalgaad chi huuhrun shuu geed bj bilee. Bi ch tegsgeed taslaad dahij utsaa avaagui, ene talaar heleegui suuld tegeed ter 2 salsan gesen. Har bagaasaa nzalsan humuus biye biyenee sanaad uur huntei niilsen ch bagiin nz shigee nzlahgui jaahan zojigduu haragddag tal bii gej boddog. Bitgii gantsaardaarai. Amidral bayalag uur shn zuils ta 2 iig huleej bgaa bhaa.
Ene muu margaasha harah tengergui iim teneg zaluud ta hoyor chaduulaad baij taarahgui ee. Ayaanda ter teneg zaluu uilee edlene. Chi ger buliig ni uimuuleh gj utsaa awsan baina. Odoo ter naiz okhindoo ochood buruugaa hulee. Nuguu talaas ni harahad iim butelgui zaluugaas bolj gants oldoh amidralaa uitgar heruuleer duurgeed ushuu zowood baij yahaw. Gants okhiniihoo tuluu saikhan amidar. Naiz busguigee tsaash zowoohgui zowlongoos ni angijruulsan gj bodoj chadwal boloh taltai ch ta hoyoriin bie bienee uuchlah setgelees tsaadhdiinchin uerhel urgeljleh eseh ni hamaarna. Er ni haraad baihad ger buld oir bdg humuus ger buliig uimuulj suidleh ni ikh yumaa. Eregtei hunii ene shunaliig zaazuurdahsaaan
Iim zuil ern ih bdiin bishuu nadad ch bas tohioldoj bsan uunees ch ontsgui zuil, bagiin nz gej dotroo nandignaj bsan hun chin heleh helehgui ug helj urmiig hugalah uneheer muuhai sanagddiin bnlee bagiin nz gej tuhain uedee l bdag um bnlee hun mash ih oorchlogddog uridiinh shigee bagiinh shigee bn gej bdguin bnlee medeej ta 2 bnga holbootoi bdaggui l bol, ern tegeed yamarch huntei zaitai het oortohgui bsan deer um bnlee het oirtohoor chinii amidralig shuumjilne oroltsono ataarhana medeej buh hun tiim bish shuu! Chamd gej zuvluhud demii zuild sanaa zovohoo boliod ooriigoo iluu hairlaj sain saihan zuil bodson deer gej helii
Онцгүй юм болжээ, чи дургүй байж яагаад утасаа авдаг байсан юм,
Чи сайхан болоод чамруу ярьсан юм биш. Энэ хүн угийн л ийм хүн.” гэдэг нь чамтай нөхрөө хардсандаа биш ганц чи биш олон хүүхэнтэй ингэж байна гэсэн утгатай хэлсийн бишүү. Найзыгаа ингээд орхих биш харин ч ойр ойрхон уулзаж сэтгэлийн дэм өгөөрэй гэж захимаар байна. Зовох цагт нөхрийн чанар гэдэг үг байдаг шдэ
uyangaad iim er hezee ch zasardgui shu setgetsiin oorchlolttei bdiin bnle shuud ergej butsalgui sal chamaig namag shig soroh l bno