Эрэгтэй хүнээс үрийн шингэн гарч л байвал жирэмслүүлэх чадвартай гэж боддог. Гэтэл тэр нь зүгээр л түрүү булчирхайны шингэн, үрийн хүүдийнээс гарсан эр бэлгийн эс агуулаагүй шингэн байж болно.

Анагаах ухааны доктор, “Адам” эмнэлгийн эмч Н.Нансалмаатай эрчүүдийн бэлгийн сулрал, үргүйдлийн сэдвээр ярилцлаа. Тэрбээр “Дөчөөс дээш насны эрэгтэйчүүдийн шодойн хөвчрөлийн сулрал, бэлгийн дааврын бууралт” сэдвээр докторын зэрэг хамгаалсан юм.

-Үргүйдэл ихсээд байна гэж их ярих боллоо. Үнэндээ ч гадагшаа эмчлүүлэхээр явж байгаа урсгалын багагүй хувийг үр хүүхэдтэй болохыг хүссэн хүмүүс эзэлж байгаа дүн мэдээ харагдах юм. Яагаад ийм байна вэ?
-Манайд үргүйдэлтэй хосууд ихсээд байгаа нь олон шалтгаантай юм. Жирэмсэн болохгүй байна гэсэн гэр бүлүүдийн дийлэнх нь арваад жил зөвхөн эмэгтэй нь эмнэлгээр явж байснаа хамгийн сүүлд эрэгтэй нь үзүүлэх ёстой юм байна гээд эмчид очдог. Энэ хооронд хугацаа алдчихсан, хожимдсон байх нь их байдаг. Эрэгтэйгээс шалтгаалсан үргүйдэл нийт үргүйдлийн 30-40 орчим хувийг эзэлдэг. Үргүйдлээс сэргийлж болох, сэргийлэх боломжгүй төрөлхийн шалтгаан гэж бий. Төрөлхийн шалтгаанууд голдуу хромсомын түвшинд, эсвэл төмсөг болон өнчин тархины зохицуулгатай холбоотой байх нь элбэг.

- Үргүйдлээс урьдчилан сэргийлж болох уу?
Хүүхдийг төрөнгүүт нь эмгэг байдлыг оношилж зарим хэлбэрийн үргүйдлээс сэргийлж болдог. Хүү тань ирээдүйд аав болно гэж эртнээс эмчид хандаж урьдчилан сэргийлэх үзлэг хийлгэж занших хэрэгтэй. Хүүхдийн төмсөг хоёулаа хуухнагтаа буусан эсэхийг ээж, аав нар шалгаж мэддэггүй. Төмсөг буугаагүйгээс болоод хожим үргүй болох тохилдол их байдаг. Хөвгүүд шилжилтийн насандаа төмсөгний венийн судас нь өргөсөх байдал бас их элбэг. Үүний улмаас төмсгөнд дулаан орчин үүсч, эр бэлгийн эсийн тоо, хэвийн хөдлөх чадварт сөрөг нөлөө үзүүлдэг. Эрчүүдийн тавны нэгд төмсөгний судасны өргөсөл хөнгөн, хүнд хэлбэрээр тохиолддог ч тэр бүр үргүйдэлтэй байхгүй. Судасны өргөсөлтэй хүмүүсийн 15-20 хувьд нь үргүйдэл үүсэх боломжтой байдаг.

-Бэлгийн замын өвчин үргүйдэлд хүргэдэг гэдэг. Энэ талаар?
Эрчүүдийн үргүйдлээс сэргийлж болох өөр нэг тохиолдол бэлгийн замын халдвараар өвчлөхгүй байх юм. Бэлгийн замын халдварын тохиолдол сүүлийн жилүүдэд маш их нэмэгдсэн. Хэвийн үр тогтоох чадвартай эрчүүд олон дахин бэлгийн замын халдвараар өвчлөх, дур мэдэн буруу, дутуу эмчлэх нь үр дамжуулах замыг сорвижуулж хоёрдогч үргүйдэлд хүргэдэг. Эсвэл нөхөн үржихүйд оролцдог түрүү булчирхай, төмсөг, төмсөгний дайвар булчирхайг үрэвсүүлж эр бэлгийн эсийн тоо цөөрч, хөдөлгөөн нь багасаж, эрүүл хэвийн бүтэц нь алдагддаг. Өөрөөр хэлбэл эр бэлгийн эсийн чанар мууддаг. Сүүлийн жилүүдэд тэмбүү өвчний тархалт ихсэж байгаагаас үзвэл бусад бэлгийн замын халдварууд ч мөн ихсэж байгаа гэсэн үг. Хүмүүс заг хүйтэн, тэмбүү, ДОХ гэх мэт хэдхэн төрлийн өвчний тухай мэддэг. Гэтэл хламид, трихоманиаз, бэлгийн үү, бэлгийн хомхой, нянгийн вагиноз гэх мэт 14-15 төрлийн халдварууд байгаа.

-Эдгээр халдварт өвчнийг ямар шинжилгээгээр илрүүлэх вэ?
Хэдэн минутанд гардаг наацын буюу мазокийн шинжилгээ нь бэлгийн замын халдварын бүрэн оношлогоо болж чадахгүй. Мазокийн шинжилгээ өгөөд хэвийн гэж гарлаа ч зөвхөн молекул биологийн түвшинд хийгдэх шинжилгээгээр илрэх халдвар дийлэнх нь байдаг. Түүнийг Улаанбаатар хотод хийдэг арваад эмнэлэг бий. Мазокийн шинжилгээгээр бэлгийн замын халдварын хэдхэн төрөл нь 30-40 хувьтай илрэнэ. Эмэгтэйчүүдийн умайн гадуурх жирэмслэлт, эрчүүд үрийн суваг нь битүүрсэн гэдэг нь нөхөн үржихүйн эрхтнүүд бэлгийн замын халдвараар өвчилж хэвийн жирэмслэлт явагдахгүй байна гэсэн үг. Өмнө нь хүүхэд төрүүлж байсан юм чинь зүгээр гэж бодоод байдаг. Гэтэл асуудал шинээр үүссэн байж болох талтай.

-Үрийн шингэн чанартай болон чанаргүй гэж байдаг гэсэн яриа хүмүүсийн дунд явагдаж байдаг. Энэ хэр үнэний хувьтай вэ?
Тийм гэж хэлж болно. Эрэгтэй хүнээс үрийн шингэн гарч л байвал жирэмслүүлэх чадвартай гэж боддог. Гэтэл тэр нь зүгээр л түрүү булчирхайн шингэн, үрийн хүүдийнээс гарсан эр бэлгийн эс агуулаагүй шингэн байж болно. Үрийн шингэн доторх эр эс нь хангалттай тоотой байна уу, амьдрах чадвар нь ямар, хэмжээ нь ямар гээд ДЭМБ-ын тодорхойлсон 11 үзүүлэлтээр үрийн шингэнийг шинжилдэг. Хосууд жирэмслэлтээс хамгаалах ямар нэг арга хэрэглэхгүйгээр нэг жил жирэмсэн болохгүй бол үргүйдэл гэж үзээд хоёулаа эмчид үзүүлж шинжлүүлэх ёстой. Гэтэл манайхан тэгдэггүй. Зөвхөн эмэгтэй хүнд л хамааруулж ойлгодог.

-Эр бэлгийн эсийг сайжруулах эм бэлдмэл гэж байдаг уу? Монголд хэр хангалттай байдаг вэ?

Үргүйдэлтэй байна гэхээр бичиж өгөх эм бэлдмэл, витамин ховор. Энд тэндээс алаг цоог витамин бичиж өгдөг байлаа. Саяханаас эр бэлгийн эсийн тоо, чанар сайжруулах зохистой тунтай микро элементүүд нь бүгд орсон “Fertilo forte” гэдэг биологийн нэмэлт бүтээгдхүүн Германаас орж ирсэн эмийн сангуудаар худалдаанд гарсан байна. Жирэмслэхээр төлөвлөж байгаа хосуудын эрэгтэй нь “Fertilo forte”, эмэгтэй нь “Prenatal” гээд фолийн хүчил болон бусад чухал микроэлементүүд агуулсан витамин хэрэглэж байх ёстой. Заавал үргүйдэлтэй хүн хэрэглэнэ гэсэн үг биш. Эрүүл хосууд нь жирэмслэхээр төлөвлөж байгаа бол гурван сараас өмнө ууж эхлэх нь үр дүнтэй. Бэлгийн дааврын ялгаралт, бэлгийн үйл ажиллагааг дэмжих бүтээгдэхүүн. Амандаа хийхэд шүлсэнд уусдаг, нунтаг, мөхлөг хэлбэртэй, жимсний амттай болохоор усгүй хэрэглэж болдог. Авч явахад амар, өдөрт ганцхан ширхэг уухад зориулагдсан зохистой тунтай, орчин үеийн савалгаатай юм билээ.
-Биологийн идэвхит хүнсний нэмэлтүүдийг ямар хэмжээнд уугаад болих вэ, хэмжээ тун хэтрэнэ гэж байдаг уу?
- Хүнд зайлшгүй хэрэгцээтэй микроэлементийг гаднаас уух хэлбэрийг өгөхийг биологийн нэмэлт бүтээгдхүүн гэдэг л дээ. Уух хугацаа дунджаар гурван сар, түүнээс дээш уух эсэхийг эмч тухайн хүн тус бүрт тохируулж тодорхойлно. Өдрийн тунгаар савлагаатай байгаа. Хоногийн дээд хэмжээгээр савлагдсан тунтай учраас өдөрт нэгээс илүү уухгүй. Биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүнийг жоргүй олгодог. Манайхаас өндөр хөгжилтэй орныхон биднээс илүү хоол хүнсээрээ хэрэгцээтэй шим тэжээлээ авдаг мөртлөө хангалттай нөхөж чадахгүй гэж үзээд биологийн нэмэлтийг хэрэглэдэг гээд бодоод үз.
-Асуудалтай байгаа эрчүүд хаана хандах вэ?
-Үргүйдэлтэй хүмүүс эрэгтэйчүүдийн эмч, урологийн буюу бөөрний мэс заслын эмчид хандах ёстой. Дүүрэг болгонд Нөхөн үржихүйн кабинет гэж бий. Хамгийн гол нь үргүйдлийн шинжилгээ өгөх ёстой. Үргүйдлийн шинжилгээг өгөхдөө 2-5 хоног бэлгийн харьцаанд орохгүй, эмнэлэг дээр үрийн шингэнээ гаргаж өгөөд, түүнийг нь ДЭМБ-ын стандартын дагуу шинжлээд,”хэвийн”, эсвэл “нэмэлт шинжилгээ, оношилгоо хэрэгтэй байна” гэх мэтээр тодорхойлж өгнө.
-Манай эрчүүд ер нь эмнэлэгт очиж үзүүлэх дургүй байдаг, тийм үү?
-Бүх оронд тийм байдаг. Аль ч оронд эмчид очихдоо эрчүүд хойрго байдаг. Эмэгтэйчүүдээр “чихдүүлж” очдог юм билээ.
-Та маш чухал сэдвээр судалсан юм байна. 40 хүрээд ирэхээрээ эрчүүдэд бэлгийн сулрал эхлэх үү, ийм үед эрэгтэйчүүдийн эмчид хандах уу?
-Бэлгийн даавар нас дагаад буурахаас гадна эрт бэлгийн амьдрал муудахад олон хүчин зүйл нөлөөлдөг. Чихрийн шижин өвчин, тамхи гэх мэт. Мөн цусанд өөх тос их байх, архинд донтох, даралт ихсэх гээд монгол эрчүүдэд түгээмэл байдаг эмгэгүүд бэлгийн амьдралыг эрт бууруулдаг. Тийм учраас бэлгийн сулрал монгол эрчүүдэд өндөр байгаа юм. Би докторын ажлын судалгааныхаа үеэр дөчөөс дээш насны эрчүүдийн бэлгийн үйл ажиллагааны эмгэг байдлыг харьцуулаад үзэхэд нийт 40-70 насны эрчүүдэд 30-40 хувьтай байдаг бол Азийн орнуудад монгол, турк эрчүүдэд бэлгийн сулрал илүү өндөр хувьтай байсан. Хоол хүнсний хувьд өөх тос , давс ихтэйг голчлон хэрэглэдэг нийтлэг талтай учраас болов уу. Монгол эрчүүдийн дунд зүрх судасны өвчлөл бас их өндөр. Хэрвээ таны судас эрүүл, хатуурал үүсээгүй бол хөвчрөл сайн байдаг. Даралт ихэсдэг, цусанд нь өөх тосны илүүдэл илэрдэг хүмүүс чинь хөвчрөл муутай болчихож байгаа юм. Монголын 15-64 насны эрчүүдийн 46 хувь нь тамхи татдаг гэсэн тоо бий. Тамхи бэлгийн амьдралд хамгийн ихээр сөрөг нөлөө үзүүлдэг.
-Хөвчрөлт муудсан үед эрчүүд залуу эмэгтэйтэй болзох гэх мэтээр асуудлаа буруу замаар шийдвэрлэх нь их байдаг.
-Өөр хүнтэй болзох, гэр бүлээс гадуур бэлгийн харьцаатай байх нь асуудлыг шийдэх арга зам биш л дээ. Биологийн жамаараа 40-өөс дээш насанд бэлгийн даавар буюу тестостерон гэх бодисын түвшин жилд нэг хувиар буурч эхэлдэг. Бэлгийн даавар биологийн бууралтаас илүү буурч байгаа нь таргалалт, чихрийн шижин, элэг, бөөрний архаг өвчлөлтэй холбоотой. Хэвлийгээр таргалах, гүзээ суух шинж нь бэлгийн дааврыг эрт бууруулна. Тэгэхээр ялангуяа суурин газрын, суугаа амьдрал давамгайлсан эрчүүдийн хувьд бэлгийн амьдрал эрт муудаад байгаа юм. Бэлгийн амьдрал нас ахисан ч хэвийн үргэлжилж байвал судасны байдал тэр хүнд эрүүл байна гэсэн үг. Урт насалж байгаа хүмүүсийн бэлгийн амьдрал хожуу дуусдаг. Бэлгийн амьдралын үргэлжлэх хугацаа нь япон, герман гэх мэт өндөр хөгжилтэй орнуудад 70-80 нас хүртэл байж тэдний 50-60 хувь нь сексийн амьдрал нь үргэлжилдэг гэсэн байдаг. Нэгэнт бэлгийн дааврын ялгаралт муу бол бэлгийн дур хүсэл төрөхгүй, хөвчрөл сул байна.
- 40 настай монгол эр хүн долоо хоногт хэдэн удаа бэлгийн харьцаанд орж байвал хэвийн гэж үзэх вэ?
-Эрүүл байдлаасаа хамаарна. 40-45 насанд эрүүл хүн бол дунджаар долоо хоногт хоёроос гурван удаа бэлгийн харьцаанд ордог. 45 наснаас энэ тоо аажим цөөрнө л дөө. Сексийн амьдрал чинь удаан үргэлжилж байвал гэр бүлийн уур амьсгал дулаан сайхан байх төдийгүй таны бие эрүүл байх нэг үндэс болдог. Эрүүл эр хүн өрх гэрийнхээ үндэс нь болно шүү дээ.
Асууж лавлах зүйл гарвал 70159596, 99034525, 99084222 дугаарт хандаарай.

Бусдыгаа хүндэлж эелдэг байгаа танд баярлалаа.

(108)   Хаалтанд байгаа 3 оронтой тоог оруулна уу!

Таны хайртай хүнийг лам, зурхайч үзээд тохирохгүй гэвэл та яах вэ?