Бутарсан ягаан хацартай жаахан охин “Энэ ямар гоё амттай хоол вэ?” гэж хоёр дахиа давтан хэлээд урдах шпагеттинаасаа сэрээгээрээ сайтар ороомогцоо амаа томоо ангайгаад идэх гэтэл ээж нь бололтой нэг эмэгтэй дэргэдээс нь гарыг нь цохиж болиулаад “Юм үзсэн юм шиг байгаач. Түрүүнээс хойш л чанга чанга магтаад” гэж хэлээд ганц ширүүхэн харц илгээлээ.

Охин ээжийнхээ үгэнд их л олныг бодсон янзтай чимээгүй сууж байснаа шпагеттигаа нэг нэгээр нь зөөлхөн сороод, эргэн тойрноо ажсан шигээ уйтгарлан суух болов. Энэ богинохон дүр зургийг дэргэдээс нь харж суусан би харин тэр охиныг “Ямар гоё амттай юм бэ?” гэж нүд нь гялалзан хэлсэн мэдрэмжээ л “юм үзээгүй” юм шиг ааштайгаа хамт мартчих вий гэж санаа зовниж байлаа. “Олны дунд биеэ зөв авч явах” гэдэг үгэнд шал дургүй хүрдэг зарим тохиолдлын минь нэг энэ л дээ.

Захиралтайгаа уулзахаараа урьд нь огт сонсож дуулаагүй зүйлээ ч хамраа зангидаж, намбархан сонсдог найзыгаа, хүмүүсийн дунд орохоороо л жирийн үед яаж эрхэлдгээ ор тас мартан чимээгүй сууцгаадаг хосы, аягүй бол тэнэг санагдана гээд эрдэнийн чулуутай зүүлт бэлгэнд авахдаа ч хөл нь газар хүрэхгүй хөөрсөн мэдрэмжээ тас нуугаад үл ялиг жуумалздаг танил бүсгүйгээ харах үед ч яг ингэж бодогддог. Соёл, нийгмийн ёс зүйг үгүйсгэх аргагүй ч, “юм үзсэн” юм шиг харагдах гэж хичээхдээ бид арай мэдрэмжээ хав дарахад суралцдаг юм биш байгаа?

Мэдрэмж бол бидний богинохон, бас ганцхан олддог амьдралыг баялаг, өнгө олонтой, дурсамжтай болгодог ганц зүйл. Илэрхийлэгдсэн, өөрөөр хэлвэл нүдээр чинь цацарч, үйлдлээр чинь илэрч, үгээр чинь гадагшилсан мэдрэмж л ой тойнд дүр зураг болон үлддэг. Гадагшлаагүй мөртлөө нэхэн санах тоолонд эргэн ирдэг мэдрэмж анхны дурлалаас өгсүүлээд дэндүү цөөхөн байдаг. Тийм биш гэж үү? Харуулж болохгүй амин нууц шиг хав дарсан мэдрэмж сэтгэл дотор тэсрэхээс өөр юуг ч хүчирдэггүй бол, ялгарсан мэдрэмж л тухайн цаг мөчийг илүү өрнөлтэй болгож өөрчилж чаддаг билээ. Харин юм үзээгүй юм шиг харагдах, хэтэрхий ойлгомжтой болох, хямдхан үзэгдэх, намба алдах зэргээс айж мэдрэмжээ дарахад суралцах жишгээр бид амьдралаа уйтгартай, баясах зүйлгүй болгосоор байдаг.

Юм үзээгүй юм шиг л бай. Үүнээсээ битгий ич. Яагаад гэвэл бид угаасаа л юу ч үзээгүй хүмүүс. Нээрээ шүү, юу ч үзээгүй, “үзэх” юм маань дуусахад дахиад хэдэн тэрбум зүйлсийн амтыг, үзэмжийг, өнгийг мэдрэх дутуу байгаа. Гайхшаа барчих юм бол гайхшрах зүйлийн тоо үнэхээр барагдчих ч юм билүү?

“Гайхамшигтай”, “Ямар гоё юм бэ”, “Дуу алдам”, “Бишрэн шүтмээр” гэдэг амьд үгсийг одооноосоо илүү ихээр хэрэглэ. Сайхан дуу сонсоод биеэ аян дотор нь алд. Түүнтэйгээ цуг хайрыг үйлдэж байхдаа хэмнэл дунд нь оюун санаагаа төөрүүл. Баярт мэдээг уулга алдан хүлээж ав. Нүд унам зүйлийг хараад гүйж очоод хар. Дахин давтагдахгүй ч байж мэдэх, тухайн цаг үеийг баяжуулж байгаа онцгой мэдрэмж төрөхөд амаа бас зүрхээ үргэлж нээлттэй байлга. Нүдээ л харин аниатай байлгаж болно. Энэ бол бидний сайхан зүйл мэдрэхээ больсон ч огтхон ч үүнийг ажирдаггүй, хэвийн үзэгдэл мэтээр л өдөр хоногийг үргэлжлүүлэн өнгөрүүлдэг “үхмэл” хүн болохгүй байх гарц юм.

Ирэх долоо хоногоос эхлэн “юм үзээгүй” юм шиг л аливаад гайхширч, баярлаж, догдолж, хөөрч хандаарай!

Таны хайртай хүнийг лам, зурхайч үзээд тохирохгүй гэвэл та яах вэ?

Тоохгүй. Хөндлөнгийн хүнээр амьдралаа шийдүүлэхийг хүсэхгүй.

Сална. Ийм үгс ихэвчлэн үнэн байдаг шүү дээ.

Ганцаараа шийдэхгүй түүнээсээ асууна. Хамтдаа шийднэ.

Өөр зурхайч дээр очиж дахин лавлана.

Надад өөр хувилбар байна. Сэтгэгдлээр үлдээе.