Хэдэн жилийн турш бидний оройн хоолны яриаг иймэрхүү өгүүлбэрүүд л тодорхойлсоор иржээ: “Хоолоо идэхээс нааш амттан өгөхгүй шүү”, “Хоолоороо тоглож болдоггүй юм аа”, “Амаа хааж зажилж сур л даа”, “Алив, асгалаа шүү дээ”.

Олон эцэг эхчүүд хүүхдээ ном уншихгүй юм, хичээлээ хийхгүй юм гэж ярьж байхыг сонсож байсан биз дээ? Номын сайханд шимтээгүй л бол хэчнээн унш гэж хэлээд ч уншихгүй. Харин ном бүрээс сайныг нь авч чаддаг, унших дуртай хүүхдүүд шинжлэх ухаанд ч илүү шимтэж, боддог сэтгэдэг нэгэн болно. Тийм болохоор ухаалаг, сониуч, мундаг хүүхэдтэй болъё гэж бодож байвал аль болох багаас нь номонд дурлуулж, ертөнцийг гоо сайхныг танин мэдэх замд нь хөтлөөрэй.

Надад зовлон жаргалаа уудлах эмнэлэгийн өрөөний хамтрагч маань өөрийнхөө түүхийг та нарт хүргэхийг маш их хүссэн юм. Дөнгөж л амьдралд хөл дүрж буй залуу сайхан бүсгүйчүүддээ амьдралаас сурсан нэг чухал зүйлээ хэлмээр байна гэж хэдэн хоног ярьсаны эцэст би ямар ч нэмэлт хачир оруулалгүй яриаг нь буулгаж сууна. Хэрэг болох зүйл их олон байсан шүү!

Охид ихэнхдээ төрөхийн өмнө өрөөндөө ээжтэйгээ эсвэл нөхөртэйгээ хамт байрлаж харагддаг. Харин миний дэргэд аав минь шөнөжин нойргүй сууж хонодог байлаа. Өдрийн нэг цагаас гурван цаг хүртэл хэсэг хугацаанд нүдээ амрааж аваад л год үсрээд босчихно. Эмч нар охиноосоо өмнө хялайгаад унав даа та гэж аавыг минь мөн ч их загнадагсан. Шөрмөстэй эр гэсэн дээ аав нэг удаа ч болов ган хийж миний дэргэд ёолж байгаагүй. Хөдөө байсан хэдэн малаа бүгдийг нь зараад өөрийнхөө эрхэлдэг тариалангийн талбай дээрээс хэдэн ногоогоо оруулж ирж бөөндөөд намайг хамгийн үнэтэй хувийн эмнэлэг дээр төрүүлэх гэж чирч ирэхэд нь би нулимсаа барьж дийлэлгүй цурхиртлаа уйлж билээ. Ганц бие эцэг хүний амьдралын зовлон жаргалд бууж өгөөгүй миний баатар...

Томчууд их хэцүү. Үргэлж томоор сэтгэнэ. Хэтэрхий томоор сэтгэдэг болоод ч тэр юм уу, зүгээр л энгийн зүйлс хийхдээ хүртэл тэрийгээ хэтэрхий том болгож харна. Хүүхэд гэдэг бол хүүхэд. Тэд хэзээ ч том хүний хэмжээнд шунаж чадахгүй. Ээжээсээ эсвэл ааваасаа их энгийн зүйл л хүлээж байгаа. Чи ч мөн адил хүүхэд байхдаа ийм л зүйлсийг аав ээжээсээ хүсч хүлээдэг байсан байх. Заримдаа томчууд хэтэрхий харалган болчихдог. Хэнийг илүү их хайрлах ёстой вэ гэдгээ мартчихдаг. Өсгөж, тэжээж, хувцаслахаас илүү хүнийг хүн болгож бүтээх их ухаан томчуудаас гарах учиртай. Тэр ухааныг хүүхэд аав ээжийнхээ хайраас үлгэрлэн суралцдаг юм. Хүүхэддээ хайраа үргэлж мэдрүүлж байгаарай.

Хүүхэд бүрэлдэх хийгээд хэрхэн төрдөг баримт кинонуудаар жирэмслэлтийн тухай танин мэдэхүйгээ дуусгамааргүй байгаа Гоолингоочууддаа нөхөртэйгээ хамт үзэх дараах 7 киног санал болгож байна. Бүгдийг нь би жирэмсэн байхдаа үзэж дуусгасан учир эдгээр кино бяцхан сахиусан тэнгэрийг нь хорвоод мэндлэхэд та хоёрыг одооныхоосоо ч илүү бэлтгэлтэй, илүү хүлээлттэй болгоно гэдгийг баттай хэлье.

Таны хүүхэд хоолоо идэж өгөхгүй хоолны ширээний ард багахаан “дайн” өрнөдөг үү? Хоолоо идэхээр суусан хэрнээ хүүхэд тань жаахан юманд л амархан уурлаж бухимдаад, стресстээд аль эсвэл “өрөмний өт” шиг хөдөлгөөнтэй тогтож өгөхгүй, анхаарал нь төвлөрөхгүй байдаг бол энэ нь хоолны дуршлаас нь болдог.

Бяцхан үрийн чинь зүрх сэтгэл бол хайраар дүүргэх ёстой жижигхэн сав юм. Хэрвээ тэр шаардлагатай хайраа мэдэрч, авч чадахгүй бол дотроосоо хоосон оргиж, ганцаардах болно. Үүнийгээ чамд үгээр илэрхийлж чадахгүй учраас тэр муухай аашилж, үргэлж уйлж, сургууль дээрээ болохгүй хүүхдүүдтэй нийлж, өөрөөр хэлбэл чамайг галзууруулах шахдаг тэр л үйлдлүүдийг хийдэг. Хайрын сав нь дүүрэн хүүхэд бол хамгийн сайн “ойлгогдсон” хүүхэд юм.

Аав гэж хэн бэ? Амьдралын багана, нөмөр нөөлөг, зөв замыг чиглүүлэгч, түшиж тулах тулгуур байдаг. Зарим аавууд хүүхдүүдийнхээ баатар, хамгийн сайн найз, дотны зөвлөгч, туслагч нь байж чаддаг. Харин зарим аавууд орхиж явдаг, эргэж хардаггүй. Гэхдээ аав болгон дотроо хүүхдийнхээ төлөө байдаг. Тэрнийгээ ээжүүд шиг ил гаргадгүй л болохоос.

Охид нүд ирмэхийн зуур л өсөх юм... Саяхан л айл гэртэж тоглодог жаахан амьтан байсан чинь одоо нүүрний будаг сонирхдог, нууцаар бас түрхчихдэг, хааяа утас нь дуугармагц ичингүйрээд өрөөндөө орчихдог болжээ. Энэ юу гэсэн үг гээч? Ээж хүний хувьд охиноо өрөвдөж бас өхөөрдөж хайрламаар, үүнээс ч чухал нь өндөр хариуцлага үүрэх үе ирж байна гэсэн үг.

Таны хайртай хүнийг лам, зурхайч үзээд тохирохгүй гэвэл та яах вэ?

Тоохгүй. Хөндлөнгийн хүнээр амьдралаа шийдүүлэхийг хүсэхгүй.

Сална. Ийм үгс ихэвчлэн үнэн байдаг шүү дээ.

Ганцаараа шийдэхгүй түүнээсээ асууна. Хамтдаа шийднэ.

Өөр зурхайч дээр очиж дахин лавлана.

Надад өөр хувилбар байна. Сэтгэгдлээр үлдээе.